Czym jest forex? Najważniejsze cechy rynku walutowego
Przemiany w systemie walutowym lat 70., a obecnie także procesy globalizacyjne, powszechność dostępu do Internetu i rozwój pieniądza elektronicznego spowodowały powstanie, a następnie dynamiczny rozwój największego rynku świata – Foreign Exchange (pol. wymiana walut), czyli forexu.
Forex to termin skrótowo określający rynek walutowy, na którym każdego dnia dochodzi do obrotu kwotami rzędu kilku trylionów dolarów amerykańskich. Od momentu powstania giełdy walutowej, wielkość obrotu finansowego właściwie nieustannie rośnie. Pod koniec lat 80. przeciętny dzienny obrót wynosił 590 miliardów dolarów#, w 1998 r. już 1,57 tryliona dolarów, a dwanaście lat później aż 3,98 trylionów dolarów#. Obecnie przeciętne dzienne obroty przekraczają 4,5 tryliona dolarów amerykańskich.
Kwoty te warto porównać z rocznym PKB Polski, który w 2010 roku wyniósł 1415,4 mld zł# – w przeliczeniu na dolary zgodnie z kursem na 31 XII 2010, było to około 477,5 mld dolarów. Tym samym, Polska uzyskała w 2010 r. roczny przychód ponad osiem razy niższy niż wynosił wówczas średni dzienny obrót finansowy na rynku walutowym.
Poza znaczną wielkością rynku walutowego, podstawową cechą jest jego decentralizacja geograficzna, ponieważ ośrodkami działania rynku są centra finansowe zlokalizowane na różnych kontynentach. Decentralizacja wpływa wyraźnie zarówno na sposób funkcjonowania runku, jak i sposoby jego kontroli. W każdym kraju, rynek ten nadzoruje inna instytucja – jest to rynek typu OTC – Over The Counter, czyli bez nadzoru jednej instytucji centralnej. W Polsce nadzorem forexu zajmuje się Komisja Nadzoru Finansowego.
Z ogromnego rozproszenia geograficznego wynika kolejna ważna i wyjątkowa właściwość rynku walutowego – jest on otwarty przez dwadzieścia cztery godziny na dobę we wszystkie dni robocze. Na forexie handel walutami rozpoczyna się każdorazowo w niedzielę o godzinie 20.15 czasu GMT, a kończy się w piątek o 22.00 GMT. W związku z dyspersją centrów finansowych, wraz z upływem doby aktywność rynku przenosi się z Azji i Oceanii, na Zachód – przez Europę do Stanów Zjednoczonych. Ciągłość działania rynku forex jest oczywiście możliwa wyłącznie dzięki zaawansowanemu rozwojowi Internetu i możliwości przekazywania danych finansowych w czasie rzeczywistym.
Interesujące pytanie dotyczy działania forexu w dni świąteczne. Ze względu na swój globalny charakter, rynek ten jest zamykany wyłącznie w święta, które stanowią dni wolne we wszystkich państwach świata – możemy wyróżnić tylko jeden taki dzień: 1 stycznia. W przypadku dni wolnych od pracy w poszczególnych krajach, choć instytucje finansowe są zamknięte, to jednak waluty cały czas są notowane, a ich ceny kształtowane przez bieżące wydarzenia polityczno-gospodarcze, a także popyt i podaż.
